فاطمه کیست؟
فاطمه شخصیت فرزانه و فَرَهمندی است. او عصاره فضیلت و ارجمندی است و در تاریخ بشریت بی همتاست. الگویی است برای همسرداری و خانه داری که در عین حال به عبادت و دانش و فرزندداری می پردازد. سخن از فاطمه سخن از خوبی هاست.
پیامبر درباره فاطمه زهرا(س) فرموده اند: هان، هرکس این بانوی ارجمند را می شناسد، می شناسد و هرکه نمی شناسد بداند که او پاره وجود من است. قلب تپیده من و روح من است. هرکه او را بیازارد مرا آزرده است.
راستی چرا چنین نباشد؟ فاطمه قلب تپنده و جان پیامبر بود و هرگاه دل پیامبر آزرده شود تمام کالبد او آزرده خواهد شد و این به سبب ارزش های ذاتی خود فاطمه است که با خداپرستی و باور دینی و اطاعت از خدا به این مقام رسید، نه صرفا به خاطر دختر پیامبر بودن.
نام فاطمه
نام مقدس فاطمه از واژه فَطْمْ به معنی جدا شدن و بریدن گرفته شده است. درباره انگیزه این نام گذاری امام صادق(ع) فرموده است: جبرئیل گفت:… این دختر در زمین فاطمه نامیده شد زیرا پیروان او از آتش دوزخ بدورند. و در روایت های دیگری آمده است که چون فاطمه از هر پلیدی و ناپاکی دور است نامش را فاطمه نهادند.
بهترین بانو
در روایتی پیامبر اکرم(ص) فرموده اند: بهترین بانوان بهشت، خدیجه، فاطمه، آسیه و مریم اند و فاطمه سرآمد آنهاست. فاطمه گلی است که بوستان بهشت را زینت بخشیده است. فاطمه الگوی زن بودن است که تمامی زنان باید به او اقتدا کنند. بانویی که در شکیبایی و بردباری مانند کوه مقاوم و استوار است و در عبادت و تقوا سختکوش و در همسرداری مهربان بود.
بهترین خانه
هنگامی که آیه: «در خانه هایی که خدا اجازه داده است که برافراشته شوند و نام خدا در آنها برده شود و بامدادان و شامگاهان در آنها او را بستایند» نازل شد، پیامبر آن را برای مردم خواند. مردی از آن میان برخاست و پرسید: ای رسول خدا، آن خانه ها کدامند؟ پیامبر فرمود: خانه های پیامبران. یکی از صحابه به خانه فاطمه و علی اشاره کرد و پرسید: آیا این خانه ها هم از آن خانه هاست؟ پیامبر فرمود: آری، از بهترین هایشان.
آری، خانه فاطمه از خانه هایی است که خداوند آنها را گرامی داشته و اجازت فرموده تا نامش هماره در آنها ذکر شود. خانه فاطمه خانه قداست و ولایت است و زمزمه توحید هر صبح و شام در آن شنیده می شد.
ساده زیستی فاطمه
پیامبر هرگاه به سفر می رفت، فاطمه آخرین کسی بود که با او وداع می کرد و هنگام بازگشت اولین کسی بود که به دیدار فاطمه می رفت. یک بار پیامبر در بازگشت از میدان جهاد به دیدن فاطمه رفت و دیدند که بانو پرده ای به درب خانه آویخته است و دو فرزند دلبندش را ـ که در آن هنگام کودک بودند ـ با دو دستبند نقره ای آراسته است. پیامبر کنار در خانه نشست و پس از دیدار عزیزانش، بی آن که وارد خانه شود، بازگشت. فاطمه در اندیشه شد که چرا این بار پیامبر مانند همیشه وارد خانه نشد؟ بی درنگ، پرده را برچید و دستبند کودکان را درآورد و برای پیامبر فرستاد. پیامبر آنها را گرفت و به یکی از یاران خود داد تا به بی نوایان ببخشد. آنگاه فرمود: «اینان خانواده منند؛ خوش ندارم که به زیور دنیا دل ببندند» و دستور داد دو دستبند و یک گردن بند ساده برای آنان بخرند.
وزی پیامبر فاطمه را دید که با یک دست آسیا را می چرخاند و با دست دیگر کار دیگری انجام می داد و در عین حال فرزندش را در آغوش گرفته، شیر می داد. پیامبر از دیدن این منظره گریست و فرمود: «دخترم، تلخی و رنج دنیا را بچش تا شیرینی سرای جاوید را دریابی». فاطمه فرمود: «ای پیامبر خدا، من در همه حال خدای را به پاس نعمت های بی کرانه اش سپاسگذارم». در این هنگام این آیه نازل شد: «به زودی خدا چنانت می بخشاید که خشنود شوی».
نماز مخصوص فاطمه
امام صادق فرموده اند: «مادرم، فاطمه، دو رکعت نماز مخصوص داشت که جبرئیل برایش هدیه آورده بود. پس از تمام شدن نماز با تسبیحات ویژه خود، ذکر می گفت و این مناجات را در پایان می خواند:
پاک و بی آلایش است خداوند عزّتمند والای بلندمرتبه؛ پاک و بی آلایش است خداوند جلالمندِ پرشکوهِ بزرگ؛ پاک و بی آلایش است خداوند فرمانروای ارزشمندِ دیرین؛ پاک و بی آلایش است خداوندی که تن پوش جمالِ معنوی و دلربایی را به تن کرده است؛ پاک و بی آلایش است خداوندی که ردای نور و وقار به تن کرده است؛ پاک و بی آلایش است خداوندی که حتی ردپای مور را بر صخره های سخت و سیاه می بیند؛ پاک و بی آلایش است خداوندی که فرود و فراز پرنده را در هوا می نگرد؛ پاکا خداوندی که چنین است و هیچ کس جز او چنین نیست.
تسبیحات حضرت زهرا
پیامبر(ص) به حضرت فاطمه(س) فرمود: فاطمه جان، می خواهم هدیه ای به تو بدهم که از دنیا و آنچه در آن است، ارزشمندتر است. فاطمه شادمان شد. پیامبر فرمود: دخترم، بعد از هر نماز 34 مرتبه با اخلاص و حضور قلب بگو اللّه اکبر و 33 مرتبه بگو الحمداللّه و 33 مرتبه بگو سبحان اللّه و در پایان یک بار بگو لا اله الا اللّه…
این ذکر به تسبیحات حضرت زهرا مشهور شد و معتبرترین و مهم ترین تعقیب نماز است. در این باره امام صادق فرمود: «ما کودکان خود را همان گونه که به نماز فرمان می دهیم، به تسبیحات حضرت فاطمه نیز وا می داریم».
عظمت فاطمه(س)
چگونه ای تو که جهان خلقت از آفرینش تو در تحیّر فرو مانده است. چنان لطیف و مهربانی که بعد از سه روز گرسنگی، باز هم دستی بی نصیب از درِ خانه ات بر نمی گردد و چنان سرشار از ابهت و شکوهی که گرگ صفت ترین شیاطین در پای خشمت زانوی حقارت بر زمین می زنند. چنان لبریز از فصاحت و بلاغتی که در هنگام خطبه خواندن در دفاع از ولایت، زمین و زمان را به شگفت می اندازی و چنان بردباری که دست هایت در گرداندن سنگ آسیاب بارها تاول می زند… فتبارک اللّه احسن الخالقین.